W ciągu ostatnich kilku lat w mediach można było usłyszeć wiele dziwnych opinii na temat jajek. Między innymi, że są niezdrowe, tuczą, podwyższają cholesterol itd. Specjaliści ostrzegali, żeby nie jeść więcej niż 2 ? 3 jajka tygodniowo. Ale jak jest naprawdę?
Ostatnimi czasy naukowcy zmienili zdanie i stwierdzili, że jajka nie wpływają na podwyższenie złego cholesterolu w naszym organizmie i można je jeść nawet codziennie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO ? World Health Organization) twierdzi, że można spożywać 10 jajek tygodniowo, natomiast Amerykańskie Stowarzyszenie Zapobiegania Chorobom Serca (American Heart Association) poszło jeszcze dalej ? nie zalecili żadnego limitu.
Na początek kilka słów o cholesterolu. Jest to tłuszczowy związek chemiczny, który występuje w organizmie w połączeniu z białkami. Cholesterol jest niezbędny do życia
i prawidłowego funkcjonowania organizmu i pochodzi zarówno ze źródeł pokarmowych,
jak i jest produkowany przez nas samych. Bierze udział w powstawaniu hormonów płciowych, kortykosterydów, witaminy D, kwasów żółciowych itd. Można go podzielić na ?dobry? i ?zły?.
Dobry cholesterol zwany jest HDL (High Density Lipoproteins). Jest ważną substancją tłuszczową znajdującą się we krwi. Przeciwdziała miażdżycy, powoduje obniżenie całkowitego poziomu cholesterolu w organizmie. Najlepszymi źródłami dobrego cholesterolu są: olej rzepakowy, olej lniany, olej, rybi, oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia.
Zły cholesterol zwany jest LDL (Low Density Lipoproteins). Jeżeli jego poziom w organizmie jest zbyt wysoki, to duże jego ilości odkładają się w komórkach ścian tętniczych, tworząc złogi, zwane blaszkami miażdżycowymi, co prowadzi do zwężenia tętnic i w rezultacie może doprowadzić do zawału serca i śmierci. Jest on obecny w większości pokarmu pochodzenia zwierzęcego.
Jak zaznaczyłem na początku najnowsze badania zaprzeczyły informacjom, że jajka odpowiedzialne są za podwyższenie złego cholesterolu we krwi. Wiele osób, zwłaszcza sportowców rezygnuje z jedzenia żółtek jaj i spożywają same białka. Wyrzucając żółtka tracimy wiele witamin i minerałów:
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, zawarte w jednym żółtku (wartości zależą od wielkości żółtka):
A – 180?g,
D ? 0,9?g,
E ? 0,4?g,
B2 ? 0,2?g,
B12 – 1?g,
Beta-karoten ? 5,8?g,
Folacyna – 30?g.
Minerały:
Sód ? 10mg,
Potas- 25mg,
Wapń ? 30mg,
Fosfor ? 120mg,
Magnez ? 3mg,
Żelazo ? 1,4mg,
Cynk ? 0,7mg.
Ponadto w żółtkach znajduje się również lecytyna, która bierze udział w procesach metabolicznych. Jest częścią składową tkanki nerwowej, zapobiega tworzeniu się złogów miażdżycowych, obniża poziom cholesterolu LDL i zapobiega nadmiernej kumulacji tłuszczu w wątrobie.
W 100g żółtek jaj znajduje się około 28g tłuszczu, z czego ok. 32% stanowią tłuszcze nasycone (szkodliwe), a ok. 45% tłuszcze jednonienasycone (dobre). Wielonienasycone ? ok. 7%.
Jak widać w żółtkach jaj znajduje się zatem wiele pozytywnych dla zdrowia witamin, minerałów i tłuszczy.
Należy jednak pamiętać, że istnieje wiele rodzajów jajek, z czego jedne są lepsze dla naszego zdrowia, a drugie ? gorsze. Na zakupach koniecznie należy zwracać uwagę na numer znajdujący się na skorupce jajka. Na pierwszy miejscu znajduje się najważniejsza cyfra, informująca nas o sposobie hodowli:
3 ? chów klatkowy ? najgorszy możliwy sposób hodowli zwierząt. Kury całe życie zamknięte są w klatce bez możliwości swobodnego poruszania się. Karmione są wyłącznie sztucznie, zdarza się dosypywanie hormonów wzrostu oraz antybiotyków, by rosły i nie chorowały. Celem takiej hodowli jest maksymalizacja zysków kosztem dobra zwierząt. Ponadto sztucznie zaburzany jest rytm dnia i nocy, żeby kury szybciej składały jajka.
2 ? chów ściółkowy ? kury rozwijają się w ogromnych halach. Również są zamknięte całe życie, ale mają o wiele więcej miejsca i swobody. Mają do dyspozycji własną grzędę i ściółkę.
1 ? chów wolno wybiegowy ? korzystny dla zdrowia i życia kur. Jeżeli są zamykane to tylko na noc. Za dnia spacerują sobie swobodnie na otwartych przestrzeniach i mają możliwość jedzenia naturalnego pokarmu.
0 ? chów ekologiczny ? kury hodowane w tradycyjny sposób, na świeżym powietrzu, karmione wysokiej jakości paszami i tym co same znajdą. Ich jajka są najmniej nasycone chemią i niestety najdroższe.
Następnie znajduje się kod Państwa członkowskiego Unii Europejskiej (np. PL) w którym wyprodukowane zostało jajko, a kolejne cyfry przedstawiają: kod województwa, powiatu, zakresu działalności oraz kod firmy (łącznie 8 cyfr).
Można się również spotkać z oznaczeniem wagowym:
XL ? jajko o wadze ponad 73g,
L ? jajko o wadze pomiędzy 63 a 73g,
M ? jajko o wadze pomiędzy 53 a 63g,
S ? jajko o wadze poniżej 53g.
Warte uwagi są również jajka kur zielononóżek. Są one hodowane na wolny wybiegu, ponieważ w zamknięciu zdychają. Mają kolor skorupek od cielistego do jasnobeżowego. Ponadto zawierają w sobie mniej złego cholesterolu od innych jajek.
Jajka przepiórcze charakteryzują się bogatszym składem chemicznym od jaj kurzych. Zawierają więcej niezbędnych aminokwasów egzogennych i mniej tłuszczu. Są bogatym źródłem żelaza, miedzi, karotenu i witamin z grupy B. Ponadto charakteryzują się najwyższą zawartością przyswajalnego fosforu. Są zalecane osobom chorym na astmę, cukrzycę, anemię, ludziom z chorobami nerek i wątroby, a także w terapii wzmacniania włosów.
Jaja strusie mogą ważyć nawet około 1,5kg, z czego większość stanowi białko. Mają mniej cholesterolu i więcej dobrego wielonienasyconego tłuszczu od jaj kurzych. Ich gotowanie może trwać nawet 2 godziny!
Jaja kacze i gęsie są stosowane głównie do pieczenia ciast. Charakteryzują się intensywnym aromatem i oleistością. Zawierają dużo tłuszczu i są ciężko strawne.
Podsumowując według zaleceń można spokojnie pozwolić sobie na 10 jajek tygodniowo. Niemniej jednak dotyczy to osób zdrowych, nie cierpiących na choroby serca i podwyższony cholesterol (takie osoby nie powinny jeść ich tak dużo). Same białka jaj można jeść praktycznie bez ograniczeń. Ważne jest aby nasza dieta nie była bogata w zły, tylko w dobry cholesterol, który zmniejsza ryzyko chorób serca. Osoby zdrowe powinny raz do roku badać poziom cholesterolu, natomiast osoby cierpiące na problemy z nim związane powinny słuchać zaleceń lekarza i o wiele częściej kontrolować jego poziom.
Najnowsze komentarze